تحلیل عوامل ژئوپلیتیکی شکل‌گیری ائتلاف نظامی عربی در منطقۀ جنوب غرب آسیا و آثار آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران

منطقۀ ژئوپلیتیکی جنوب غرب آسیا به‌‌‌دلیل نقش‌آفرینی قدرت‌های فرامنطقه‌‌ای همواره با تحولات فراوانی مواجه بوده است. در ماه‌های اخیر نیز برخی کشورهای حاشیۀ خلیج‌فارس به اقداماتی برای شکل‌دهی به ائتلاف نظامی عربی در این منطقه پرداخته‌‌اند. با توجه به افزایش تنش‌ها میان ایران و عربستان، حمایت همه‌جانبۀ آمریکا از عربستان در تقابل با ایران و افزایش تلاش‌ها برای شکل‌گیری ائتلاف نظامی عربی علیه ایران، در پژوهش حاضر برمبنای نظریۀ نوواقع‌گرایی، بهشناسایی و تحلیل عوامل ژئوپلیتیکی مؤثر بر شکل‌گیری این ائتلاف نظامی و آثار احتمالی آن بر امنیت ملی ایران پرداخته شد. برای این منظور از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع و نظر کارشناسان استفاده شد. تحلیل یافته‌ها نیز به‌‌کمک نرم‌افزار میک‌‌مک و مدل دلفی صورت گرفت. براساس نتایج مطالعۀ پیش‌‌رو، هریک از مؤلفه‌های جغرافیایی، اقتصادی، سیاسی، نظامی و اجتماعی به‌‌میزانی مشخص در شکل‌دهی ائتلاف نظامی عربی تأثیرگذارند. ایالات‌متحدۀ آمریکا نیز براساس نظریۀ هژمونی اثری مستقیم در این امر دارد. همچنین درصورت تداوم شرایط موجود و شکل‌گیری ائتلاف یادشده، امنیت ایران در ابعاد گوناگون، به‌ویژه ابعاد اقتصادی و نظامی آسیب خواهد دید و میزان نفوذ ژئوپلیتیکی آن در منطقه کاهش چشمگیری خواهد یافت. براین‌‌اساس ایران باید ضمن تلاش برای بهبود مناسبات با کشورهای حاشیۀ خلیج‌فارس، دربارۀ خطرهای این ائتلاف با دیگر بازیگران منطقه رایزنی کند.